De 100 x 100 swim challenge, dat is 10.000 meter (ja echt, 10 kilometer!) zwemmen in het zwembad. Oftewel 400 banen en 300 keerpunten (als je in een 25 meter bad zwemt). Krijg je al pijn in je schouders als je er alleen maar aan denkt? Voor sommigen is het juist de ultieme zwemuitdaging; zoals een marathon voor een hardloper, of, iets dichter bij huis, een ironman voor een triatleet.

De 100 x 100 swim challenge werd in de triathlonsport geïntroduceerd door Brett Sutton. Hij zag in zijn jaren als zwemcoach met open mond de Australiër Stephen Holland (winnaar van een bronzen medaille op de 1500 meter vrije slag tijdens de Olympische Spelen in 1976 in Montreal), 100 keer 100 meter zwemmen; in een 50 meter bad met een start op iedere minuut en tien seconden!

Toen Sutton vervolgens aan de slag ging als triathloncoach – hij begeleidde onder anderen meervoudig Ironman Hawaii-winnares Chrissie Wellington en de olympisch kampioenen Nicola Spirig en Emma Snowsill – doopte hij de 100 x 100 swim challenge ‘the birthday workout’. Het is een speciale zwemtraining die hij op het schema zet op de verjaardagen van zijn (professionele) atleten. Maar niet bij iedereen, benadrukt hij in een blog op zijn website trisutto.com. “Een volledige birthday workout is niet geschikt voor iedereen. Zelfs niet voor goede zwemmers. Een verkeerd getimede birthday set kan erg destructief zijn.”

Mirjam Weerd, een bij Trisutto aangesloten triathloncoach, is het met hem eens. “Het moet passen bij de atleet, de zwemfitness en de trainingsfase waarin hij of zij zit. Uit mezelf heb ik nog nooit een birthday set bij iemand op het programma gezet. Dat komt omdat ik individuele atleten begeleid en zo’n set nu eenmaal minder geschikt is om in je eentje te doen, maar ook omdat ik er niet echt het nut van inzie. Wel heb ik het een keer ingepast in het schema bij een atleet die dat zelf graag wilde. Dat snap ik ook wel, je moet ook dingen doen die leuk en uitdagend zijn. Maar daar heb ik hem dan wel naar toe laten werken.”

Zelf waagde Weerd zich één keer aan de 100 x 100 challenge. “Als atlete hield ik er niet van om dingen te doen die niet echt nuttig waren voor het proces. Tien kilometer zwemmen voegt trainingstechnisch eigenlijk niets extra’s toe als je in een wedstrijd niet meer dan 3,8 kilometer hoeft te zwemmen. Maar in 2015 kreeg ik een nekhernia, waardoor ik niet kon starten in Almere en in die periode heb ik heel veel gezwommen. Dat werkte heel goed en daardoor hoefde ik niet geopereerd te worden. Aan het einde van 2015 heb ik meegedaan aan de 100 x 100 bij VZC in Veenendaal. Ik was er toen ook wel helemaal klaar voor.”

Ook Eddy Lamers voelde zich uitgedaagd door de 100 x 100 challenge. De triatleet uit Groenlo heeft drie keer meegedaan aan de 100 x 100 op oudejaarsdag bij de zwemclub in Winterswijk. “Het is een favoriete afsluiter van het jaar voor veel langeafstandsatleten in Gelderland en Twente”, vertelt Lamers. “Ik deed in 2012 voor het eerst mee en het leek me een mooi doel voor de herfst- en wintermaanden. Tijdens die eerste keer begon na acht kilometer zwemmen mijn elleboog heel erg pijn te doen. Ik heb de 100 wel vol gemaakt, maar ik heb er toen wel een blessure aan overgehouden.”

De tweede keer was Lamers, die iedere anderhalve minuut startte, beter voorbereid. “Ik zou iedereen toch wel aanraden om voor die 100 x 100 een paar keer 5 kilometer te zwemmen. Na 5 kilometer begint het aftellen en de rest kom je wel op karakter door. Dat is dan ook de grote meerwaarde van deze challenge. Fysiek gezien schiet je er misschien niet zo heel veel mee op, maar mentaal is het natuurlijk wel van grote waarde. Als je 10 kilometer kunt zwemmen, dan stelt 3,8 kilometer ineens niet meer zo heel veel voor.”

Inmiddels kun je aan het einde van het jaar bij een groeiend aantal verenigingen in Nederland terecht voor een 100 x 100. Bij GVAV in Groningen zijn ze op ‘derde Kerstdag’ alweer aan de vijfde editie toe. Het idee kwam van Richard Jong-A-Pin die, toen hij in Zwitserland woonde, kennismaakte met de 100 x 100. “De plaatselijke zwemvereniging organiseerde daar een 100 x 100. Ikzelf kon toen amper honderd baantjes zwemmen, dus ik heb niet meegedaan, maar ik vond het wel indrukwekkend en het idee dat ik het ooit een keer wilde proberen, is altijd in mijn achterhoofd blijven zitten.”

Weer terug in Nederland en intussen lid van GVAV in Groningen, gooide hij bij het bestuur een balletje op. “Ik was aan mijn knie geopereerd en ik kon niet lopen of fietsen, alleen maar zwemmen. Het was dus het perfecte moment om die 100 x 100 eens te doen. Het bestuur was ook enthousiast en die eerste keer was meteen een groot succes. Vijftig man deed er mee en dat was ook verreweg de grootste opkomst in de afgelopen vier jaar. Voor sommige mensen is één keer meer dan genoeg, zoals voor mijn vriendin die de 100 x 100 het meest geestdodende vond wat ze ooit in een zwembad heeft gedaan. Anderen zijn juist ieder jaar weer van de partij.”